Τρωκτικά

Κλάση: Mammalia

Τάξη: Rodentia

Οικονένειες: 35

Γένη: 389

Είδη: 1700

• Γενικότερα οι ποντικοί είναι κοινωνικά ζώα, ζούν σε αποικίες με ένα σύνθετο σύστημα κοινωνικής ιεραρχίας και έχουν έντονο το στοιχείο της χωροκρατικότητας.

Είδη τρωκτικών στην Κύπρο:

• Rattus norvegicus (ο Νορβηγικός ποντικός): Πρόκειται για την πιο μεγαλόσωμη και καταστροφική ποντικά.
• Rattus rattus (ο Ποντικός της οροφής): Πρόκειται για τη γνωστή μαύρη ποντικά.
• Mus musculus (ο Οικιακός ποντικός): Πρόκειται για το γνωστό οικιακό ποντίκι.
• Acomys nesiotes: Πρόκειται για τον ποντικό των αγρών.

Οικονομική σημασία:

• Καταναλώνουν κάθε μέρα τροφή ίση με το 10% του βάρους τους, 30g περίπου ημερησίως (καρπούς, σπόρους, σιτηρά, ρύζι, φρούτα κ.α.)
• Υπολογίζεται παγκόσμια ότι με τα τρόφιμα και γενικά την παραγωγή που καταστρέφουν κάθε χρόνο θα μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες 130 εκατομμυρίων ανθρώπων.
• Καταστροφές στις κτηριακές εγκαταστάσεις.

Δημόσια υγεία:

• Είναι φορείς πολλών σοβαρών ασθενειών του ανθρώπου και των ζώων.
• Η συχνή συνύπαρξη των ποντικών με τα εκτρεφόμενα ζώα έχει αποτέλεσμα τη μετάδοση σοβαρών επιδημιών.

Ασθένειες που μεταδίδουν

• Πανώλη / plaque
• Τυφοειδής πυρετός (Rickettsia mooseri)
• Τριχινέλλωση (Trichinella spiralis)
• Σαλμονέλλώσεις (Salmonella typhimurium κ.α.)
• Rat-bite- fever (streptobacillus)
• Σπειροχαίχες: βάκιλΛοι-προσβάλλουν το συκώτι, προκαλούν ίκτερο.
• Λεπτοσπείρωση (Leptospira): μόλυνση από πληγές, επιμόλυνση με ούρα. Συμπτώματα: πυρετός, ίκτερος – νόσος του Weil.
• Ενδημικός Τύφος / Murine Typhus. Είναι σοβαρή μολυσματική ασθένεια που μεταδίδεται στον άνθρωπο από τσιμπήματα ψύλλων (xenopsylla Cheopis) που προηγουμένως παρασιτούσαν σε μολυσμένους ποντικούς που έχουν προσβληθεί από το βακτήριο Ricketsia typhi. Τα συμπτώματα της ασθένειας που παρουσιάζονται σ΄ ένα προσβεβλημένο άτομο είναι πυρετός, πονοκέφαλος, ρίγος, οσφυαλγία, γενική κακουχία. Η περίοδος επώασης είναι 1-2 εβδομάδες, δηλ. τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται 1-2 εβδομάδες μετά το τσίμπημα. Στην Κύπρο τέτοια κρούσματα παρουσιάζονται κατά την περίοδο Ιουλίου – Οκτωβρίου σε περιοχές με φτωχές υγειονομικές συνθήκες (φάρμες ζώων κ.α.). Στατιστικά έχουν πεθάνει περισσότεροι άνθρωποι από ασθένειες των ποντικών σε σύγκριση με τους θανάτους από όλους τους πολέμους.

Αναγνώριση της παρουσίας τους:

Φρέσκα περιττώματα: έχουν υγρή, γλιστερή εμφάνιση και πιέζονται εύκολα.

Σε 2-3 ημέρες αφυδατώνονται, σκληραίνουν και στη συνέχεια γίνονται σκληρά και θαμπά.

Χαρακτηριστικά σημεία των διαδρόμων (δρομολόγια / πατημασιές) η ρυπαρότητα που αφήνουν στις επιφάνειες που διακινούνται ή τρίχωμα σε σημεία που συχνάζουν.

Για εντοπισμό των διαδρομών κίνησης τους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αδρανή σκόνη π.χ. ταλκ.

Ενδείξεις για αναφορά στον ειδικό:

• Φρέσκα περιττώματα: γυαλιστερά και μαλακά
• Αποτυπώματα σε χώματα ή σκόνη (πατημασιές)
• Καταστροφές (ροκανίσματα ή τρύπες σε συσκευασίες τροφίμων)
• Τρίχωμα (σε σημεία που συχνάζουν)
• Τρύπες-φωλιές
• Παρουσία ποντικών (ζωντανών και ψόφιων).